|
W latach 90 XX wieku (współczesnej kartografii) podstawowym narzędziem służącym do opracowywania map stało się stanowisko komputerowe, które pozwala stosować dwie procedury produkcji map. W pierwszej skanuje się pierworys mapy i na jej podstawie wykonuje się czystorysową wersję w wektorowym programie graficznym. W drugiej, na podstawie baz danych tworzy się wektorowo-rastrowy (hybrydowy) rysunek mapy. W obu procedurach uzyskany obraz jest gotowy do powielania cyfrowego, przeniesienia na offsetową formę drukową lub rozpowszechniania na płytach CD lub w internecie (wg J. Pasławskiego (red.), 2006 - Wprowadzenie do kartografii i topografii. Wydawnictwo Nowa Era, Redakcja Kartograficzna, Wrocław).
Wraz z rozwojem współczesnej kartografii pojawiły się też trzy nowe dziedziny nauki ściśle związane z systemami informacji przestrzennej (GIS-em): geoikonika, geoinformatyka (geomatyka) oraz geowizualizacja. Wspólną ich cechą jest spojrzenie na przedstawienia kartograficzne ze znacznie szerszej perspektywy - jako na jeden ze środków uzyskiwania informacji przestrzennej. Za prekursora tych kierunków można uznać koncepcję metakartografii W. Bunge'a pochodzącą jeszcze z początku lat 60 ubiegłego stulecia (wg W. Ostrowskiego, portal GeoForum - październik 2006).
GEOIKONIKA definiowana jest jako syntetyczna dziedzina wiedzy o geoprzedstawieniach: mapach, zdjęciach lotniczych i satelitarnych, mapach cyfrowych, blokdiagramach i innych modelach graficznych reprezentujących wybrany fragment przestrzeni geograficznej. Geoikonika zajmuje się badaniem teorii geoprzedstawień, metodami ich analizy i wykorzystania. Według Berlanta "kształtująca się koncepcja geoinformacyjna, rozpatrująca kartografię jako naukę o systemowym modelowaniu informacyjno-kartograficznym i poznawaniu geosystemów, powinna obejmować także poznanie wspólnych właściwości wszystkich geoprzedstawień, tworząc bazę dla rozwiązania fundamentalnego problemu - rozpoznania obrazów graficznych". Koncepcja ta zakłada unifikację przedmiotu, metodyki i techniki badań w obrębie szeroko rozumianych nauk o Ziemi (więcej GeoForum, GEOICONICS).
GEOINFORMATYKA to termin stosowany od początku lat 90, zastępowany czasem terminem "geomatyka" zaproponowanym przez Kanadyjczyków. Jest to dyscyplina obejmująca "nową" kartografię przy założeniu, że mapa jest elementem systemu informacji geograficznej. Określana jest jako dziedzina nauki i techniki zajmująca się pozyskiwaniem, przechowywaniem, analizowaniem, przetwarzaniem, prezentacją i rozpowszechnianiem danych lub informacji geograficznych. Pojawiają się poglądy, że klasyczna kartografia ma małe szanse na rywalizację z geoinformatyką i na pozostanie w globalnej przestrzeni geoinformatycznej (więcej Geoinformacja.pl, Geoinformatica Polonica, NetGIS, Roczniki Geomatyki, SKNGP).
GEOWIZUALIZACJA (ang. geovisualization) narodziła się w pierwszej połowie lat 90 ubiegłego wieku (patrz A.M. MacEachren, D.R.F. Taylor). Stanowi ona kontynuację kierunku poznawczego, zapoczątkowanego w wcześniejszym okresie, ale dotyczy nowej rzeczywistości technologicznej. Mapy traktowane są jako narzędzia służące do zrozumienia zależności przestrzennych. Geowizualizacja to spojrzenie na mapę jako na pewien etap w przebiegu procesu badawczego lub w rozwiązywaniu praktycznych problemów przestrzennych (więcej Baranowski, CSCA, Głażewski, GRID, ICAVIS, SFU).
Współcześnie informacja o rzeźbie terenu i środowisku przyrodniczym wizualizowana jest na mapach tematycznych (geologicznych, glebowych, geomorfologicznych, hydrograficznych, roślinności, klimatycznych, sozologicznych oraz pokrycia terenu i użytkowania ziemi) dwuwymiarowych 2D i pseudo-trójwymiarowych 2,5D oraz mapach trójwymiarowych 3D i animacjach czterowymiarowych 4D.
Więcej o dwuwymiarowych mapach geologicznych znajdziesz na stronach Państwowego Instytutu Geologicznego [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7]; natomiast o wielowymiarowej kartografii geologicznej w artykule Małolepszego i pracy Kłosa.
English Version
|
